Republiek - online puzzels
Een republiek is een staat waarvan het staatshoofd niet door erfopvolging wordt aangewezen, maar op een of andere manier wordt verkozen. De hoogste macht ligt hierdoor bij één of meer personen, die de macht via het volk (democratie), het parlement of via een staatsgreep of als buitenlandse bezettende macht in handen gekregen hebben. Een republiek kan volgens Montesquieu zowel een democratie als een aristocratie zijn.Het Nederlandse woord republiek komt via het Franse république van het Latijnse res publica (lett. 'zaak van het volk', dat je moet lezen als 'staat'), dat later één woord werd (respublica). Het streven naar een republiek heet republicanisme, iemand die streeft naar een republiek heet een republikein.
Geschiedenis
Afrika
De meeste Afrikaanse landen werden na de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende dekolonisatie republieken. Enkele landen bleven binnen de constructie van het Brits Gemenebest de Britse monarch erkennen als staatshoofd.
Nadat de Britten in 1795 de Nederlandse Kaapkolonie hadden geannexeerd, stichtten Boeren twee Boerenrepublieken buiten Brits bereik, de Republiek Graaff-Reinet en Republiek Swellendam, maar deze werden enkele maanden later ook ingelijfd. Tijdens de Grote Trek stichtten Voortrekkers nieuwe republieken ten noordoosten van de Britse Kaapkolonie om daar zelfstandig te kunnen leven. De grootste twee boerenrepublieken werden de Zuid-Afrikaansche Republiek (Transvaal) (1848–1902, erkend in 1852, 1877–1880 geannexeerd, opnieuw erkend in 1881) en Oranje Vrijstaat (Transoranje) (1848–1902, erkend in 1854).