Persoonlijkheid - online puzzels

Persoonlijkheid is een dynamisch en georganiseerd geheel van karakteristieken (voelen, denken, doen) die aan een persoon kunnen worden toegekend. Dit geheel van eigenschappen beschrijft de manier waarop een persoon in verschillende situaties zal reageren, de manier waarop deze denkt gemotiveerd zal worden. De psychologie die zich bezighoudt met de persoonlijkheid is de persoonlijkheidsleer.

De term persoonlijkheid is afgeleid van het Latijnse persona (masker), waardoor ook de connotatie is ontstaan dat persoonlijkheid te maken heeft met het uiterlijke gedrag, dat wat de omgeving van iemand ziet. Het verschil met karakter is dat persoonlijkheid door opvoeding en omgeving beïnvloed wordt en pas vorm krijgt tijdens de adolescentie, terwijl karakter vaak meer als de biologische aanleg, de (aangeboren, vrij onveranderlijke) aard van die persoon wordt beschouwd.De persoonlijkheid wordt ook omschreven als het unieke en stabiele patroon van psychologische en gedragskenmerken waardoor de ene mens zich van de andere onderscheidt. Eenvoudig uitgedrukt: de manier waarop iemand met uiteenlopende situaties omgaat of het karakteristieke gedragspatroon dat iemand in verschillende situaties vertoont, is de persoonlijkheid. Onderzoek laat zien dat de persoonlijkheid gedurende de levensloop kan veranderen ten gevolge van levensgebeurtenissen.

Modellen

In de moderne persoonlijkheidstheorie worden meestal vijf brede persoonlijkheidsdimensies onderscheiden, de Big Five: neuroticisme, extraversie, zorgvuldigheid (conscientiousness), vriendelijkheid (agreeableness) en creativiteit (openness-intellect). In de verschillende modellen en taxonomiën worden echter tussen de 3 en 16 hogere orde persoonlijkheidsdimensies ontwaard. Zo zijn er zes in het HEXACO-model (Big Five plus eerlijkheid/bescheidenheid).