Een onderwijzer/onderwijzeres, leraar/lerares of docent/docente draagt kennis en technische bekwaamheid over aan respectievelijk scholieren, leerlingen of studenten. Sekseneutrale termen zijn leerkracht en onderwijsgevende.
Een onderwijzer of onderwijzeres geeft les in (bijna) alle vakken in het basisonderwijs. Soms treedt een "bijzonder leermeester" of vakleerkracht op voor de vakken lichamelijke opvoeding, godsdienst of niet-confessionele zedenleer, in Nederland ook wel voor muziek en handvaardigheid.
Een leraar of lerares in het voortgezet of secundair onderwijs geeft een of enkele vakken, op grond van vakkennis, aangevuld met een pedagogisch diploma dat onderwijsbevoegdheid geeft.
Een docent in het hoger onderwijs heeft naast onderwijstaken doorgaans ook een onderzoeksopdracht, eventueel als vervolg op een wetenschappelijke promotie, Op de universiteit worden colleges gegeven door hoogleraren (professoren), universitair hoofddocenten en universitair docenten.In bepaalde sporten wordt ook over een leraar gesproken, zoals bij een vechtsport. Ook in bepaalde religies hanteert men de leraar, zoals in het jodendom en katholicisme, zo is de bisschop, de 1e leraar, herder en bestuurder van zijn bisdom.
Nederland
Om in Nederland onderwijs te mogen geven moet een pedagogische hoger beroepsonderwijs (hbo-)opleiding worden doorlopen, de zogenoemde pedagogische academie voor het basisonderwijs (pabo), of een lerarenopleiding voortgezet onderwijs (lvo) aan een Hogeschool. Zowel pabo als lvo duurt drie of vier jaar en leidt op tot "Bachelor of Education".
In het Nederlands voortgezet onderwijs bestaan twee graden bevoegdheden:
Met een eerstegraads bevoegdheid kan men alle klassen van het voortgezet onderwijs of het beroepsonderwijs en volwassenenonderwijs lesgeven.
