Een karavanserai is een soort overnachtingsplek voor karavanen, die in Centraal-Azië, Anatolië, het Midden-Oosten, Noord-Afrika en op de Balkan voorkomt, bijvoorbeeld langs de zijderoute. De functie van een karavanserai is een veilige overnachtingsplek te bieden voor reizende handelaren, hun waren en hun dieren. Tegenwoordig hebben karavanserais meestal hun functie verloren.
Naam
Het woord karavanserai komt van het Perzische كاروانسرا (kārwānsarā, kārwān betekent karavaan - serā rustplek), in Turkse talen komen kervansaray en sarayı (zie ook serail) voor. In Noord-Afrikaanse gebieden wordt meestal gewoon foendoeq gezegd, dat betekent "herberg".
Vormgeving
Karavanserais bestaan meestal uit een grote binnenplaats met een sluitende ring van gebouwen eromheen, vaak met eenarcade ervoor. De poort moest breed genoeg zijn om lastdieren (zoals kamelen) door te laten. In de gebouwen bevonden zich kleine nissen en kamertjes waar zowel reizigers als dieren konden slapen. Vaak sliepen de mensen op de eerste verdieping, de dieren op de begane grond, maar dat was niet altijd het geval. Soms lagen er simpele matrassen in de kamers.
