De contrabas, ook staande bas of kortweg bas genoemd, is het laagstklinkend muziekinstrument van de strijkinstrumenten.
Oorsprong
Opmerkelijk is dat de contrabas in kwarten gestemd is (’E - ’A - D - G), in tegenstelling tot de viool, altviool en cello, die in kwinten gestemd zijn. Er is ook een uiterlijk verschil: de contrabas heeft afhangende schouders. Deze verschillen vinden hun oorsprong in de afkomst van de contrabas. De contrabas, zoals wij die vandaag kennen, stamt uit de familie van de viola da gamba, terwijl de viool en de cello uit de vioolfamilie komen. Het equivalent van de contrabas in de vioolfamilie is de violone, die wél in kwinten is gestemd, en een bereik heeft dat een octaaf lager ligt dan de violoncello (de naam violone betekent "grote viool", violoncello "kleine grote viool"). De gambafamilie werd in kwarten gestemd, de contrabas dus ook. Doordat de stemming in kwarten een gemakkelijkere bespeling mogelijk maakt dan een kwintenstemming, is de contrabas sinds de tweede helft van de 19e eeuw meer in gebruik dan de violone. De viersnarige variant van de gamba, de contrabas zoals we hem nu kennen, werd voor het eerst in 1782 gebouwd.
