Το πιρούνι είναι μαγειρικό σκεύος για την κατανάλωση τροφής το οποίο αποτελείται από λαβή και αρκετές μυτερές απολήξεις που λέγονται δόντια. Χρησιμοποιείται κυρίως στο δυτικό πολιτισμό, ενώ αντίθετα στους ανατολίτικους χρησιμοποιούνται κυρίως ξυλάκια φαγητού. Είναι συνήθως μεταλλικό και χρησιμοποιείται για να ανυψωθεί το φαγητό στο στόμα ή για να το σταθεροποιήσει για να κοπεί με το μαχαίρι. Το πιρούνι έχει σχήμα τρίαινας αλλά είναι καμπύλο από την ένωση της λαβής μέχρι την άκρη των δοντιών.
Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα πιρούνια, αλλά θεωρείται ότι η χρήση τους ως μαγειρικά σκευή ανάγεται στην Αρχαία Ελλάδα ή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία όπως δείχνουν αρχαιολογικά ευρήματα. Το προσωπικό επιτραπέζιο πιρούνι πιθανότατα προήλθε από την Ανατολική Ρωμαϊκή ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία και η χρήση διαδόθηκε στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της πρώτης χιλιετίας ΚΕ και στη συνέχεια διαδόθηκε στη νότια Ευρώπη. Στη βόρεια Ευρώπη η χρήση του διαδόθηκε τον 18ο αιώνα, ενώ στη Βόρεια Αμερική άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως τον 19ο αιώνα.
