Η Μπολόνια, και εξελληνισμένα Βολωνία, (ιταλ. Bologna προφέρεται: [boˈloɲɲa] ( ακούστε), λατ. Bononia) είναι πόλη της Ιταλίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας και της περιοχής Εμίλια-Ρομάνια (Emilia-Romagna). Έχει 389.261 κατοίκους. Αρχαιότατη πανεπιστημιούπολη (επισήμως από το 1088, το πανεπιστήμιο της Μπολόνια είναι το παλαιότερο της Ευρώπης), φιλοξενεί πολυάριθμους φοιτητές που της προσδίδουν πλούτο και ζωντανεύουν την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της.
Η Μπολόνια είναι ένα σημαντικό σταυροδρόμι οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων, περιοχή όπου γίνονται σημαντικές εκθέσεις και όπου έχουν την έδρα τους σημαντικές βιομηχανίες, όπως η Ducati.
Η Μπολόνια είναι γνωστή για τους πύργους της και τις στοές της (portici), που φτάνουν τα 38 χιλιόμετρα στο ιστορικό κέντρο και την κάνουν μοναδική πόλη στον κόσμο με το κέντρο να αποτελείται εξ ολοκλήρου από στοές, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται η μακρύτερη στον κόσμο στοά του Σαν Λούκα, μήκους 3,7 χιλιομέτρων και με 666 καμάρες.Έχει το μεγαλύτερο μεσαιωνικό ιστορικό κέντρο της Ευρώπης μετά από εκείνο της Βενετίας, το οποίο παραμένει καλοδιατηρημένο χάρη σε μια προσεκτική πολιτική ανακαίνισης και διατήρησης που άρχισε τη δεκαετία του '60, παρά τις σοβαρότατες ζημιές που προκλήθηκαν από τους αγγλοαμερικανικούς βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Η πόλη, που δημιουργήθηκε τουλάχιστον 1.000 χρόνια προ Χριστού, υπήρξε πάντα σημαντικό αστικό κέντρο: αρχικά με τους Ετρούσκους, οπότε κι ονομαζόταν Φέλσινα, μετά με τους Ρωμαίους με το όνομα Βονωνία και κατά το Μεσαίωνα σαν ελεύθερος δήμος. Για έναν αιώνα, ήταν η πέμπτη σε πληθυσμό ευρωπαϊκή πόλη. Σημαντικό πολιτιστικό και καλλιτεχνικό κέντρο, η σπουδαιότητα των μνημείων και της τέχνης της βασίζεται σε ένα ομογενές σύνολο μνημείων και αρχιτεκτονικών έργων: οι μεσαιωνικοί πύργοι, τα κτίρια εποχής, οι ναοί, η μορφή του ιστορικού κέντρου και έργα τέχνης, που είναι αποτέλεσμα μιας καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής ιστορίας πρώτης τάξεως.
Κατά τη διάρκεια του χρόνου, η Μπολόνια έχει αποκτήσει πολλά παρωνύμια: το "Η Μορφωμένη" (La Dotta) είναι μια αναφορά στο πανεπιστήμιό της, ενώ το "Η Παχιά" (La Grassa) σχετίζεται με την ιδιαίτερα πλούσια κουζίνα της. Τέλος το "Η Κόκκινη" (La Rossa) αρχικά παρέπεμπε στο χρώμα των στεγών του ιστορικού της κέντρου, στην πορεία όμως συνδέθηκε με την πολιτική κατάσταση στην πόλη η οποία και θεωρείται ιστορικό προπύργιο της Αριστεράς.
