Ως Επιβατηγό πλοίο (passenger ship) χαρακτηρίζεται το πλοίο εκείνο που κρίνεται κατάλληλο και ειδικό για μεταφορά 12 επιβατών και άνω. Η καταλληλότητα έχει σχέση με ειδικές απαιτήσεις κατά την ναυπήγηση ή μετασκευή του πλοίου, στη στεγανή υποδιαίρεση αυτού, στο είδος και την επάρκεια σωστικών και πυροσβεστικών μέσων, καθώς και στην ενδιαίτηση επιβατών. Οι παραπάνω απαιτήσεις τροποποιούνται ανάλογα των περιοχών πλόων π.χ. εντός διαύλων, ή ακτοπλοϊκών, ή ωκεανοπλόων πλοίων ή ημερόπλοιων κ.λπ. Η ταχύτητα των σύγχρονων επιβατικών πλοίων κυμαίνεται από 22 μέχρι 30 κόμβους.
Γενικά τα επιβατικά πλοία διακρίνονται σε:
Υπερωκεάνια ή "Ωκεανοπλόα", που εκτελούν υπερπόντια ναυσιπλοΐα (Ωκεανοπλοΐα)
Επιβατικά Κλειστών θαλασσών όπως τα Μεσογειακά και
Ακτοπλοϊκά ή κοινώς λεγόμενα "Ποστάλια", που εκτελούν εσωτερικές θαλάσσιες συγκοινωνίες.Παλαιότερα μέχρι το 1970 υπήρχε μια ακόμη κατηγορία τα φορτηγοποστάλια.
Επίσης άλλες κατηγορίες επιβατικών πλοίων είναι τα Κρουαζιερόπλοια, τα Τουριστικά επαγγελματικά, Επιβατικά - οχηματαγωγά και τα νεότερα ταχύπλοα όπως τα επιβατικά - καταμαράν, επιβατικά υδροπτέρυγα, επιβατικά αερόστρωμνα (γνωστότερα ως χόβερκραφτς) και άλλα με συνδυασμό οχηματαγωγού.
Οποιοσδήποτε άλλος τύπος εμπορικού πλοίου για να μεταφέρει περισσότερους από 12 επιβάτες θα πρέπει να είναι εφοδιασμένο με "πιστοποιητικό επιβατικού" ή "πιστοποιητικό επιβατών" (Passenger Certificate) από τις αρμόδιες Αρχές. Στην Ελλάδα αρμόδια Αρχή είναι το ΥΕΝ και σε άλλες Χώρες το αντίστοιχο υπουργείο.
Ελληνική νομοθεσία
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και ειδικότερα με τον Κ.Δ.Ν.Δ., μέρος IV, Κεφάλαιο Α΄ (Ακτοπλοΐα) άρθρο 164 ορίζεται ότι:
Eλληνικά επιβατικά πλοία που συμπληρώνουν ηλικία 35 ετών απομακρύνονται υποχρεωτικά και παύουν να χαρακτηρίζονται (εντός επικράτειας) ως επιβατικά.
