Παγετώνες ονομάζονται μεγάλες μάζες πάγου συνήθως κινούμενες λόγω συμπίεσης του χιονιού. Οι παγετώνες αποτελούν αντικείμενο έρευνας και μελέτης της Παγετωνολογίας που αποτελεί ιδιαίτερο επιστημονικό κλάδο της Υδρολογίας.
Δημιουργία
Οι παγετώνες σχηματίζονται σε περιοχές υπεραιωνόβιας παρουσίας χιονιού. Στις εκτάσεις αυτές λόγω της γεωγραφικής τους θέσης (Αρκτική, Ανταρκτική) ή του ύψους που βρίσκονται, η ποσότητα του χιονιού που πέφτει είναι μεγαλύτερη της ποσότητας του τηκόμενου και στη συνέχεια εξατμιζόμενου. Αυτό έχει ως συνέπεια οι συσσωρευμένες και συνεχώς αυξανόμενες μάζες να μεταβάλλονται λόγω της πίεσης εκ του βάρους τους σε πάγο, ο οποίος αν και σκληρός και καταφανώς εύθραυστος, όπως το γυαλί, κινείται προς τη θάλασσα.
Ταχύτητα παγετώνων
Γενικά οι παγετώνες ρέουν ως «ποταμοί πάγου» τροφοδοτούμενοι από το χιόνι της χιονόπτωσης, ακριβώς όπως οι ποταμοί από τη βροχή. Ο πάγος τους κινείται γλιστρώντας υπό την επίδραση της βαρύτητας και υφίσταται εσωτερικές παραμορφώσεις. Ένας διαφορετικός ορισμός περιγράφει τους παγετώνες ως διαρκώς ανανεούμενα σώματα πάγου και συμπιεσμένου χιονιού που έχουν καταστεί αρκετά πυκνά και βαριά ώστε να ολισθαίνουν εξαιτίας του ίδιου τους του βάρους. Η μάζα των παγετώνων δεν κινείται ως ένα σύνολο ομοιόμορφα, αλλά εμφανίζει όλες τις ιδιότητες των υδάτων των ποταμών. Όπως για παράδειγμα η ταχύτητα πρόωσής των είναι μεγαλύτερη στο μέσον παρότι στα άκρα ή μεγαλύτερη στην επιφάνεια απ' ό,τι σε βάθος, ή στα σημεία που το επιφανειακό πλάτος μικραίνει, και ανάλογα των εποχών, ενώ αντιστρόφως ανάλογη παρατηρείται ως προς το βάθος και την μορφολογία της κοίτης του.
