De meeste dalen zijn door de erosie ontstaan, die door een beek of een rivier wordt veroorzaakt, maar ook gletsjers en bewegingen in de aardkorst kunnen een bijdrage leveren in het ontstaan van een dal. Op basis van de ontstaansgeschiedenis worden U-dalen en V-dalen onderscheiden. U-dalen zijn uitgesleten door gletsjers en V-dalen door beken. De dalen zijn in gebieden met bergen, zoals in bijvoorbeeld Oostenrijk, Zwitserland en Noorwegen, duidelijk te onderscheiden. Daar worden de hellingen aan weerszijden van het dal gevormd door de bergen. Dal geeft hier het verschil met de omliggende bergen aan.
Vanwege de toegankelijkheid liggen in bergachtige streken alle steden en de meeste dorpen in het dal. Dalen hebben bovendien vaak een vruchtbare bodem, aangezien water naar het dal stroomt.
