Η φεουδαρχία (ή φεουδαλισμός) ήταν ένα κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό σύστημα που μορφοποιείται τελειωτικά, ως ολοκληρωμένο σύστημα, γύρω στον 11ο αιώνα που επικράτησε ιδίως στα δυτικοευρωπαϊκά κράτη που προήλθαν από τη διάλυση της Αυτοκρατορίας των Καρολιδών. Τα φέουδα έχουν τις ρίζες τους στην τελευταία περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (μολονότι πολλοί εντοπίζουν στοιχεία φεουδαλισμού στην Αίγυπτο, στην Ιαπωνία κ.α.) και στις λεγόμενες βαρβαρικές επιδρομές. Γενικά μπορούμε να χωρίσουμε τον φεουδαλισμό σε τρία στάδια: το στάδιο της προσφοράς φόρου σε εργασία, προϊόντα και χρήμα. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει κατ' ανάγκη χρονική σειρά στα τρία διαφορετικά είδη φεουδαλισμού, ενώ ρόλο στο ποιο υπερισχύει, παίζουν και οι ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας.
Ιστορία
Όταν αναφερόμαστε στη μεσαιωνική φεουδαρχία, μιλάμε για το πώς μεταβλήθηκε η δομή όλου του δυτικοευρωπαϊκού κόσμου και για την απώλεια των κεντρικών εξουσιών προς όφελος των ευγενών και των τοπικών αρχόντων. Το φεουδαρχικό σύστημα ξεκινάει από δύο βασικές συνιστώσες:
Την αποαστικοποίηση και τον εξαγροτισμό που συνοδεύουν τη φάση της παρακμής του δυτικού ρωμαϊκού κράτους, και από τον:
Τρόπο παραγωγής και οργάνωσης που διατήρησαν οι γερμανικές φυλές που βρίσκονταν έξω από το Ρωμαϊκό κράτος. Η εξέλιξη αυτή ισοδυναμεί με ανατροπή των κατακτήσεων της εποχής του σιδήρου, οι οποίες είχαν ανοίξει το δρόμο για τη δημιουργία της πόλης-κράτους και τον εξαστισμό, και μια επάνοδο σ' έναν καθολικό εξαγροτισμό της ζωής.
Η τροπή αυτή οφείλεται, κυρίως, στην ανικανότητα των κεντρικών κυβερνήσεων να αποκρούσουν τις επιδρομές των Βίκινγκς, στις αρχές του 9ου αιώνα μ.Χ.. Πιο πολύ αποδιοργανώθηκε η Φραγκική Αυτοκρατορία, η οποία άρχισε να παρακμάζει λόγω εμφυλίων πολέμων και συγκρούσεων. Συνεπώς, οι απλοί άνθρωποι κατέφευγαν στους τοπικούς άρχοντες, για την ασφάλεια και την προστασία τους, ενισχύοντας τους τοπικούς άρχοντες, που με τη σειρά τους περιφρονούσαν τον ανίσχυρο, πλέον, βασιλιά ή αυτοκράτορα.
