Τονγκαρίρο
Το όρος Τονγκαρίρο (αγγλικά: Mount Tongariro) είναι ένα ηφαιστειακό σύμπλεγμα στο Βόρειο Νησί στη Νέα Ζηλανδία. Βρίσκεται 20 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της λίμνης Τάουπο και είναι το ένα από τα τρία ενεργά ηφαίστεια που κυριαρχούν στο τοπίο του βόρειου νησιού. Βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Τονγκαρίρο, δημοφιλής προορισμός για τους πεζοπόρους. Το ηφαιστειακό σύμπλεγμα γνωστό ως Τονγκαρίρο έχει ύψος 1.978 μέτρα.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα άρχισε στο Τονγκαρίρο πριν 275.000 χρόνια. Το ηφαίστειο αποτελείται από τουλάχιστον 12 ηφαιστειακούς κώνους. Ένας από αυτούς, ο Νγκαουρουχόε (Ngauruhoe) με ύψος 2.291 μέτρα θεωρείται ξεχωριστό βουνό, όμως στην πραγματικότητα είναι ηφαιστειακή φλέβα του Τονγκαρίρο. Επίσης, είναι η πιο ενεργή ηφαιστειακή φλέβα του Τονγκαρίρο με 70 εκρήξεις από το 1839. Η τελευταία έκρηξή του έλαβε χώρα μεταξύ του 1974 και το 1975. Εκτός του Νγκαουρουχόε, ηφαιστειακή δραστηριότητα έλαβε χώρα στο Κόκκινο Κρατήρα το 1926, ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν ενεργές φουμαρόλες, ενώ μια φρεατική έκρηξη συνέβη στους κρατήρες Τε Μάρι τον Αύγουστο του 2012. Η προηγούμενη ηφαιστειακή δραστηριότητα σε αυτούς τους κρατήρες έλαβε χώρα το 1895. Η έκρηξη παρήγαγε μια εκρηκτική στήλη ύψους 12 χιλιόμετρο που κάλυψε με στάχτη όλη τη περιβάλλουσα περιοχή ιδίως στα ανατολικά δυσκολεύοντας τις οδικές μετακινήσεις. Μια νέα έκρηξη έλαβε χώρα τις 21 Νοεμβρίου 2012, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν πτήσεις. Η έκρηξη διήρκησε πέντε λεπτά και η ηφαιστειακή στάχτη έφτασε σε ύψος τριών με τεσσάρων χιλιομέτρων. Δεν υπήρχαν προειδοποιητικά σημάδια για αυτή την έκρηξη.Το όρος Τονγκαρίρο είναι μέρος της ηφαιστειακής ζώνης Τάουπο, μια περιοχή ενεργών ηφαιστείων σχήματος V που πήρε το όνομά της από τη λίμνη Τάουπο, την πλημμυρισμένη καλντέρα του μεγαλύτερου ηφαιστείου της περιοχής. Αποτελεί το επίκεντρο του Εθνικού πάρκου Τονγκαρίρο, του πρώτου της Νέας Ζηλανδίας και ενός από τα πρώτα του κόσμου, ιδρυμένο το 1889. Από το 1990 είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO για την φυσική του ομορφιά και την πολιτιστική του αξία.
