Τιρκουάζ - online παζλ
Το τιρκουάζ ή τουρκουάζ είναι αδιαφανές, γαλαζο-πράσινο ορυκτό, το οποίο είναι ένυδρο φωσφορικό άλας του αργιλίου και του χαλκού, με χημικό τύπο CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O. Είναι σπάνιο και θεωρείται διακοσμητικός και πολύτιμος λίθος για χιλιάδες χρόνια εξαιτίας της μοναδικής του απόχρωσης. Πρόσφατα, το τιρκουάζ έχει χάσει μέρος της αξίας του εξαιτίας απομιμήσεων και συνθετικά παραχθέντος τιρκουάζ. Μια συνηθισμένη απομίμηση είναι ο βαμμένος χαουλίτης.
Το ορυκτό είχε πολλά διαφορετικά ονόματα κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Το σημερινό όνομα χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και προέρχεται από την παλιά γαλλική λέξη turquoise, η οποία σημαίνει τούρκικο, γιατί οι Ευρωπαίοι έμποροι του Μεσαίωνα αγόραζαν το τιρκουάζ στα Τούρκικα παζάρια, όπου είχε φτάσει από την Περσία. Ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος αναφέρεται σε αυτό ως callais, δηλαδή καλή πέτρα, και στην αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστός ως καλλαΐτης ή καλλαΐς λίθος.
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Στην Αίγυπτο χρησιμοποιείται τουλάχιστον από το 3000 π.Χ. Η νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών και τα δακτυλίδια που βρέθηκαν στο τάφο του έχουν τιρκουάζ. Άλλοι πολιτισμοί που χρησιμοποίησαν το τιρκουάζ ήταν οι Αζτέκοι, οι Πέρσες, οι Μεσοποτάμιοι, οι πολιτισμοί της κοιλάδας του Ινδού και σε μικρότερο βαθμό οι Κινέζοι τουλάχιστον από το καιρό της δυναστείας Σανγκ (2η χιλιετία π.Χ.). Όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί το έχουν χρησιμοποιήσει για χάραξη, για φυλαχτό και για κοσμήματα.