Πρωτεύουσα ονομάζεται η πόλη στην οποία βρίσκεται η έδρα κυβέρνησης ενός κυρίαρχου κράτους, μίας διοικητικής διαίρεσης ή ενός οργανισμού. Συνήθως είναι η μεγαλύτερη πόλη ενός κράτους αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως π.χ. στις ΗΠΑ, όπου η Νέα Υόρκη είναι η πολυπληθέστερη πόλη αλλά πρωτεύουσα είναι η Ουάσινγκτον που είναι η 20η. Μερικές χώρες έχουν δύο ή και περισσότερες πρωτεύουσες, παράδειγμα η Νότια Αφρική έχει τρεις πρωτεύουσες, την Πρετόρια, το Μπλουμφοντέιν και την Κέιπ Τάουν και μεγαλύτερη πόλη το Γιοχάνεσμπουργκ.
Στο πέρασμα του χρόνου πολλές φορές έχει συμβεί μεταφορά μιας πρωτεύουσας σε μία άλλη πόλη όπως για παράδειγμα συνέβη στη Ρωσία, από τη Μόσχα στην Αγία Πετρούπολη το 1712, ή στην Ελλάδα, από το Ναύπλιο στην Αθήνα το 1834.
Πολλές φορές τα ΜΜΕ αναφέρουν το όνομα της πρωτεύουσας ως ένα εναλλακτικό όνομα για μια χώρα. Για παράδειγμα "Οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Ρώμης αναφέρονται "στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας".
