Οξύ
Τα οξέα (από την λατινική λέξη acidus, που σημαίνει «ξινό») είναι ένα σύνολο χημικών ουσιών που εμφανίζει ένα σύνολο κοινών ιδιοτήτων, γνωστών ως «όξινος χαρακτήρας» ή «όξινη αντίδραση». Οι πιο χαρακτηριστικές από αυτές είναι η όξινη γεύση, η ικανότητα να αλλάζουν το χρώμα οξεοβασικών δεικτών, όπως το βάμμα ηλιοτροπίου, που αλλάζει χρώμα από μπλε σε κόκκινο, παρουσία οξέων. Επίσης, τα οξέα έχουν την ικανότητα να αντιδρούν με βάσεις, ανθρακικά άλατα και ορισμένα μέταλλα, όπως το ασβέστιο, σχηματίζοντας άλατα. Τα υδατικά διαλύματα των οξέων έχουν pH < 7. Ένα χαμηλότερο pH, σημαίνει μια υψηλότερη οξύτητα, και έτσι μια υψηλότερη συγκέντρωση υδρογονοκατιόντων στο διάλυμα. Οι χημικές ουσίες που έχουν «όξινο χαρακτήρα», δηλαδή ιδιότητες οξέων, λέγονται «όξινες».
Συνηθισμένα παραδείγματα οξέων περιλαμβάνουν το υδροχλωρικό οξύ, ένα διάλυμα υδροχλωρίου, το οποίο βρίσκεται στο γαστρικό οξύ, που βρίσκεται στο στομάχι και ενεργοποιεί ορισμένα πεπτικά ένζυμα, το αιθανικό οξύ, με το γνωστό ξίδι να αποτελεί αραιό διάλυμα αυτού του υγρού, το θειικό οξύ, που χρησιμοποιήθηκε σε ηλεκτρικούς συσσωρευτές αυτοκινήτων, και το τρυγικό οξύ, ένα στερεό οξύ που χρησιμοποιείται στην παραγωγή αρτοσκευασμάτων και στη ζαχαροπλαστική. Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν ότι τα οξέα μπορούν να είναι διαλύματα ή και καθαρές χημικές ουσίες, που μπορεί να είναι σε αέρια, υγρή ή στερεά κατάσταση. Τα ισχυρά οξέα και κάποια πυκνά ασθενή οξέα είναι διαβρωτικά, αλλά υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, όπως τα καρβοράνια και το βορικό οξύ.
Υπάρχουν τρεις (3) συνηθισμένοι ορισμοί για τα οξέα:
Ο ορισμός κατ' Αρρένιους, που ορίζει ως οξέα τα μόρια, που όταν διαλύονται στο νερό, αυξάνουν τη συγκέντρωση των υδρογονοκατιόντων (H+), ή για μεγαλύτερη ακρίβεια, αυξάνουν τη συγκέντρωση των υδροξωνίων (H3O+).
Ο ορισμός κατά Μπρόνστεντ και Λόρυ, που ορίζει ως οξέα τις χημικές ουσίες που μπορούν να δράσουν ως δότες πρωτονίων. Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό κάθε χημική ουσία που μπορεί εύκολα να αποπρωτονιωθεί μπορεί να θεωρείται ως ένα οξύ. Παραδείγματα τέτοιων ουσιών, που δεν περιλαμβάνονται στον ορισμό κατ' Αρρένιους, περιλαμβάνουν τις αλκοόλες και τις αμίνες, που περιέχουν ομάδες O-Η ή N-H. Και οι δυο ομάδες ενώσεων συμπεριφέρονται και ως οξέα και ως βάσεις κατά Μπρόνστεντ και Λόρυ, γιατί ανάλογα με τις συνθήκες μπορούν να δώσουν ή να λάβουν πρωτόνιο.
Ο ορισμός κατά Λιούις, που ορίζει ως οξέα τις χημικές ουσίες που μπορούν να δράσουν ως δέκτες ζεύγους ηλεκτρονίων, για να σχηματίσουν έναν ομοιοπολικό δεσμό. Παραδείγματα τέτοιων ουσιών, που δεν περιλαμβάνονται στους υπόλοιπους δύο (2) ορισμούς οξέων περιλαμβάνουν όλα τα κατιόντα μετάλλων, και μόρια με έλλειμμα ηλεκτρονίων, όπως το τριφθοριούχο βόριο (BF3) και το τριφθοριούχο αργίλιο (AlF3).
