Η νοηματική γλώσσα είναι οπτικο-κινησιακή γλώσσα, δηλαδή βασίζεται στην κίνηση των χεριών, στην στάση ή την κίνηση του σώματος καθώς και στις εκφράσεις του προσώπου για να αποδώσει ένα νόημα. Διαθέτει λεκτικές και συντακτικές δομές για να εκφράσει οποιοδήποτε αφηρημένη έννοια.
Οι γλωσσολόγοι διακρίνουν τις φυσικές νοηματικές γλώσσες από άλλα συστήματα που είναι πρόδρομοι ή προέρχονται από αυτές, όπως είναι οι τεχνητοί ανθρώπινοι κώδικες για ομιλούμενες γλώσσες, η οικιακή νοηματική γλώσσα, η "βρεφική νοηματική γλώσσα" και νοήματα που αποκτούνται από πρωτεύοντα πλην του ανθρώπου.
Διάφορα είδη/παραλλαγές
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει μία παγκόσμια, συγκροτημένη νοηματική γλώσσα. Πάρα πολλές είναι οι παραλλαγές αυτές. Ακόμα και σε μία συγκεκριμένη χώρα δεν έχει καθιερωθεί μία νοηματική γλώσσα. Κάθε περιοχή έχει τις δικές της παραλλαγές.
Σε ορισμένα παγκόσμια συνέδρια χρησιμοποιείται ένα διεθνές σύστημα επικοινωνίας. Το σύστημα αυτό ονομάζεται Διεθνές Σύμβολο (ΔΣ). Παρόλα αυτά, αυτή η κοινή γλώσσα συνεννόησης δεν θεωρείται ολοκληρωμένη γλώσσα καθώς είναι ελλιπής από άποψη γραμματικής και λεξιλογίου.
