Μεξικανική Επανάσταση - online παζλ
Μεξικανική Επανάσταση
Η Μεξικανική Επανάσταση (ισπανικά: Revolución mexicana), γνωστή και ως Μεξικανικός Εμφύλιος Πόλεμος (ισπανικά: guerra civil mexicana), ήταν ένας μεγάλος ένοπλος αγώνας που διήρκεσε περίπου από το 1910 έως το 1920 και άλλαξε ριζικά την μεξικάνικη κουλτούρα επιφέροντας δραστικές κυβερνητικές μεταβολές. Αν και η πρόσφατη έρευνα έχει επικεντρωθεί στις τοπικές και περιφερειακές πτυχές της Επανάστασης, ήταν μια πραγματικά εθνική επανάσταση. Το ξέσπασμά της το 1910 προέκυψε από την αποτυχία του 31ετούς καθεστώτος του Πορφίριο Ντίας να βρει μια διαχειρίσιμη λύση για την προεδρική διαδοχή με αποτέλεσμα να υπάρξει πολιτική κρίση μεταξύ των ανταγωνιστικών ελίτ. Παράλληλα παρουσιάστηκε η ευκαιρία να εκδηλωθεί, σε κάποια μέρη, αγροτική εξέργερση. Ο πλούσιος κτηματίας Φρανσίσκο Μαδέρο αμφισβήτησε τον Ντίας στις προεδρικές εκλογές του 1910 και μετά την νοθεία των αποτελεσμάτων, επαναστάτησε υπό το Σχέδιο του Σαν Λουίς Ποτοσί. Η ένοπλη σύγκρουση ανέτρεψε τον Ντίας από την εξουσία και ακολούθησαν νέες προεδρικές εκλογές το 1911, οι οποίες έφεραν τον Μαδέρο στην εξουσία.
Οι ρίζες της σύγκρουσης βρίσκονταν σε γενικές γραμμές στην αντίθεση προς το καθεστώς Ντίας, με την προεδρική εκλογή του 1910 να γίνεται ο καταλύτης για το ξέσπασμα της πολιτικής επανάστασης. Η επανάσταση ξεκίνησε από στοιχεία της μεξικανικής ελίτ που ήταν εχθρικά προς τον Ντίας, υπό την ηγεσία των Μαδέρο και Πάντσο Βίγια. Επεκτάθηκε προς τη μεσαία τάξη, την αγροτιά σε ορισμένες περιοχές, και τα συνδικάτα. Τον Οκτώβριο του 1911, ο Μαδέρο εξελέγη με συντριπτική πλειοψηφία στις εκλογές. Η αντιπολίτευση προς το δικό του καθεστώς αναπτύχθηκε τόσο από τους συντηρητικούς, οι οποίοι τον θεωρούσαν πολύ αδύναμο και πολύ φιλελεύθερο, όσο και από πρώην επαναστάτες μαχητές και τους άπορους, που τον θεωρούσαν υπερβολικά συντηρητικό.
Ο Μαδέρο και ο αντιπρόεδρός του, Πίνο Σουάρες, αναγκάστηκαν να παραιτηθούν τον Φεβρουάριο του 1913 και εν συνεχεία δολοφονήθηκαν. Το αντι-επαναστατικό καθεστώς του Στρατηγού Βικτοριάνο Ουέρτα ήρθε στην εξουσία, υποστηριζόμενο από επιχειρηματικά συμφέροντα και υποστηρικτές της παλαιάς τάξης. Ο Ουέρτα παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον Ιούλιο του 1914, οπότε αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπό την πίεση μιας συμμαχίας διαφόρων περιφερειακών επαναστατικών δυνάμεων. Όταν η προσπάθεια των επαναστατών να καταλήξουν σε πολιτική συμφωνία απέτυχε, το Μεξικό βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο (1914 - 1915). Η παράταξη των Συνταγματικών (αγγ. constitutionalists) υπό τον πλούσιο κτηματία Βενουστιάνο Καράνσα αναδείχθηκε νικήτρια το 1915, κατατροπώνοντας τις επαναστατικές δυνάμεις του πρώην Συνταγματικού Πάντσο Βίγια και αναγκάζοντας τον επαναστάτη Εμιλιάνο Ζαπάτα να επιστρέψει στο αντάρτικο. Ο Ζαπάτα δολοφονήθηκε το 1919 από πράκτορες του Προέδρου Καράνσα.
Η ένοπλη σύγκρουση διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία, μέχρι περίπου το 1920, και είχε πολλές διακριτές φάσεις. Με την πάροδο του χρόνου η Επανάσταση εξελίχθηκε από εξέγερση κατά της καθεστηκυίας τάξης του Ντίας σε ένα πολύπλευρο εμφύλιο πόλεμο σε συγκεκριμένες περιοχές, με συχνές διαμάχες για την εξουσία μεταξύ των αντιμαχόμενων παρατάξεων στην Μεξικανική Επανάσταση. Ένα σημαντικό αποτέλεσμα της επανάστασης ήταν η διάλυση του Ομοσπονδιακού Στρατού το 1914, τον οποίο ο Φρανσίσκο Μαδέρο είχε κρατήσει ανέπαφο όταν εξελέγη το 1911 και ο Στρατηγός Ουέρτα χρησιμοποίησε για να εκδιώξει τον Μαδέρο. Οι Επαναστατικές δυνάμεις ενώθηκαν εναντίον του αντιδραστικού καθεστώτος του Ουέρτα και νίκησαν τις Ομοσπονδιακές δυνάμεις. Αν και η σύγκρουση ήταν κυρίως εμφυλιοπολεμική, οι ξένες δυνάμεις που είχαν σημαντικά οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα στο Μεξικό συνέβαλαν στο αποτέλεσμα της διαμάχης για την εξουσία της χώρας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαδραμάτισαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο.Από έναν πληθυσμό δεκαπέντε εκατομμυρίων, οι απώλειες ήταν μεγάλες, αλλά οι αριθμητικές εκτιμήσεις ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό. Περί το 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν, σχεδόν 200.000 πρόσφυγες κατέφυγαν στο εξωτερικό, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όλες οι κύριες προσωπικότητες που διαδραμάτισαν βασικό ρόλο στην Μεξικανική Επανάσταση δολοφονήθηκαν, όπως ο Φρανσίσκο Μαδέρο (1913), ο Εμιλιάνο Ζαπάτα (1919), ο Βενουστιάνο Καράνσα (1920), ο Πάντσο Βίγια (1923), και ο Άλβαρο Ομπρεγκόν (1928).Πολλοί μελετητές θεωρούν την επικύρωση του Μεξικανικού Συντάγματος του 1917 ως το σημείο λήξης της ένοπλης σύγκρουσης. "Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες βελτιώθηκαν σύμφωνα με την επαναστατική πολιτική, έτσι ώστε η νέα κοινωνία πήρε σάρκα και οστά μέσα σε ένα πλαίσιο επίσημων επαναστατικών οργάνων", με το Σύνταγμα να παρέχει αυτό το πλαίσιο. Η περίοδος 1920-1940 συχνά θεωρείται ως η περίοδος επαναστατικής ενοποίησης, με την κυβερνητική εξουσία να εδραιώνεται, παρόλο που οι αντικληρικές διατάξεις του Συντάγματος του 1917 που εφαρμόστηκαν αυστηρά, οδήγησαν σε μια νέα μεγάλη εξέγερση βάσης εναντίον της κυβέρνησης (Πόλεμος των Κριστέρος). Οι επικεφαλής της περιόδου αυτής επιδίωξαν να επαναφέρουν το Μεξικό στο επίπεδο ανάπτυξης που είχε φτάσει το 1910, αλλά υπό νέες παραμέτρους κρατικού ελέγχου.Η ένοπλη σύγκρουση της Μεξικανικής Επανάστασης χαρακτηρίζεται συχνά ως το πιο σημαντικό κοινωνικοπολιτικό γεγονός στο Μεξικό και μία από τις μεγαλύτερες ανακατατάξεις του 20ού αιώνα. Είχε ως αποτέλεσμα ένα σημαντικό πειραματικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης της κοινωνικής οργάνωσης. Η επανάσταση διαπότισε το πολιτικό καθεστώς που την ακολούθησε με "κοινωνική δικαιοσύνη", μέχρι την νεοφιλελεύθερη μεταρρυθμιστική διαδικασία στην οποία υπεβλήθη η χώρα, ξεκινώντας από την δεκαετία του 1980.