Ως κρύσταλλος χαρακτηρίζεται οποιοδήποτε στερεό που παρουσιάζει κανονική γεωμετρική διάταξη των δομικών του μερών.
Το αλμυρό νερό αν μείνει ελεύθερο στον αέρα κι αρχίζει να εξατμίζεται θα σχηματιστούν λευκοί μικροσκοπικοί κρύσταλλοι από αλάτι. Πολλές χημικές ενώσεις όταν απομονώνονται από τα διαλύματά τους δημιουργούν κρυστάλλους όπως επίσης και τα περισσότερα τήγματα (προϊόντα τήξης), όταν αυτά στερεοποιούνται. Κρύσταλλοι μπορούν να σχηματιστούν και υπό ορισμένες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας. Ακόμη, μερικά στοιχεία σχηματίζουν κρυστάλλους, όπως για παράδειγμα το ιώδιο.
Η διαδικασία κατά την οποία σχηματίζονται οι κρύσταλλοι ονομάζεται κρυστάλλωση.
Τα δομικά μέρη ενός κρυστάλλου (άτομα, ιόντα ή μόρια) σχηματίζουν συνδεόμενα ένα κρυσταλλικό πλέγμα, που μεγαλώνει κάθε φορά που προστίθεται σ΄αυτό νέα ποσότητα δομικών μερών. Από τη γεωμετρία του κρυσταλλικού πλέγματος εξαρτάται και το σχήμα αλλά και οι φυσικές ιδιότητες της κρυστάλλου. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν το διαμάντι και ο γραφίτης, των οποίων οι κρύσταλλοι αποτελούνται από άτομα άνθρακα, με διαφορετική διάταξη όμως μεταξύ τους. Στο παράδειγμα του αλατιού οι κρύσταλλοι είναι κυβικοί.
Πολλές κρύσταλλοι εμφανίζουν πανέμορφο σχήμα και χρώμα, με συνέπεια να χρησιμοποιούνται ως πολύτιμοι λίθοι. Αλλά και άλλοι λόγω της εσωτερικής τους δομής διαδραματίζουν αρκετό σοβαρό ρόλο στη βιομηχανία. Για παράδειγμα κρύσταλλοι χαλαζία χρησιμοποιούνται σε χρονόμετρα υψηλής ακριβείας, ομοίως πυριτίου σε ηλεκτρονικές διατάξεις, ενώ τα διαμάντια στην κατασκευή τρυπανιών.
