Το κάρυο στη βοτανική είναι ο καρπός με σκληρό κέλυφος ορισμένων φυτών που φέρουν αδιάρρηκτο (αγγλικά: indehiscent) καρπό. Ενώ μερικοί ξηροί σπόροι και καρποί καλούνται «κάρυα» (καρύδια), μόνο ορισμένοι θεωρούνται από τους βιολόγους βοτανολογικά κάρυα.
Βοτανολογική περιγραφή
Ένα κάρυο στη βοτανική είναι ένας απλός ξηρός καρπός που περιέχει ένα σπόρο – σπάνια δύο – στον οποίο ο τοίχος ωοθηκών γίνεται πολύ σκληρός (πετρώδης ή ξύλινος) στην ωριμότητα, και όπου ο σπόρος παραμένει συνημμένος ή λιωμένος με τον τοίχο ωοθηκών. Για παράδειγμα, τα βοτανολογικά κάρυα παράγονται από μερικές οικογένειες της τάξης των Φηγωδών (Fagales) όπως:
Οικογένεια Φηγοειδή (Fagaceae)
Φηγός (Fagus)
Καστανέα (Castanea) - Κάστανο
Δρυς (Quercus) - Βελανίδι
Λιθόκαρπος
Οικογένεια Σημυδοειδή (Betulaceae)
Κλήθρο (Alnus)
Κόρυλος (Corylus) - Φουντούκι
Καρπίνος (Carpinus)
Διατροφικά κάρυα και χρήσεις
Μερικοί καρποί και σπόροι που δεν έχουν τα χαρακτηριστικά της βοτανολογικής περιγραφής αλλά είναι κάρυα υπό τη διατροφική/μαγειρική έννοια:
Βοτανολογικές δρύπες, οι οποίες είναι οι εδώδιμοι σπόροι των καρπών όπου η δερματοειδής σάρκα καταργείται κατά τη συγκομιδή.
Αμύγδαλα
Καρύδια
Πεκάν (ελαιοκάρυδα)
Κάσιους - Anacardium occidentale (Ανακάρδιον το δυτικόν)
Γεβουίνη ή Χιλιανό φουντούκι (Gevuina) - Gevuina avellana (Γεβουίνη η αβελλάνα ή Γεβουίνη η αβελλάνειος)
Μονγκόνγκο - Schinziophyton rautanenii (Σιντσιόφυτον του Ράουτανεν)
Βοτανολογική κάψα
Καρύδι της Βραζιλίας - Bertholletia excelsa (Βερθολλετία η υψικάρηνος)
Θυλάκιο
Μακαδάμια ή Μακαδαμία, η κοινή Μακαντάμια- Μακαδάμια η ακεραιόφυλλος (Macadamia integrifolia) και Μακαδάμια η τετράφυλλος (Macadamia tetraphylla).
