Ελεύθερος σκοπευτής είναι ένας ειδικά εκπαιδευμένος επίλεκτος σκοπευτής, ο οποίος επιχειρεί πίσω από τις γραμμές του εχθρού, μόνος ή ανά ζεύγος, ή με μια ομάδα ελεύθερων σκοπευτών διατηρώντας στενή οπτική επαφή με τον εχθρό, βάλλοντας εναντίον στόχων από κρυμμένες θέσεις και αποστάσεις που υπερβαίνουν τις ικανότητες ανίχνευσής τους από το προσωπικό του εχθρού. Ο ορος «ελεύθερος» αφορά στην αυτονομία του ως προς την υπαγωγή τους σε κάποιον τακτικό σχηματισμό, μονάδα κλπ.. δρώντας ανεξάρτητα.Χαρακτηριστικό γνώρισμα του ελεύθερου σκοπευτή είναι ότι πλησιάζει τον εχθρό χωρίς να γίνει αντιληπτή η παρουσία του με χρήση καμουφλάζ, χρησιμοποιεί μια σφαίρα ανά στόχο, βάλλει κατά του στόχου από μεγάλη απόσταση και αποσύρεται χωρίς να τον δουν.
Ετυμολογία
Ο όρος «sniper» περιέγραφε παλαιότερα τους κυνηγούς που είχαν την ικανότητα να πετυχαίνουν τα μπεκατσίνια (snipe), ένα είδος μπεκάτσας το οποίο είναι δύσκολο να το προσεγγίσει κανείς λόγω του ότι είναι πολύ έξυπνα και σηκώνονται αθόρυβα στον αέρα όταν αισθάνονται τον κίνδυνο.
Το αντικείμενο
Ο ρόλος ενός ελευθέρου σκοπευτή στο πεδίο της μάχης είναι η εξόντωση σημαντικών στόχων σε μακρινή απόσταση με ελάχιστη δαπάνη πυρομαχικών, αποσκοπώντας κυρίως στην ψυχολογική καταρράκωση και πτώση του ηθικού του εχθρού και, η παροχή υποστήριξης σε φίλια στρατιωτικά τμήματα από απόσταση, ενώ μειώνει -αν απαιτηθεί- την μαχητική ικανότητα των εχθρικών δυνάμεων. Τέτοιοι στόχοι είναι συνήθως ένα πρόσωπο, όχημα, αεροσκάφος κ.λ.π. Ελάχιστη κατανάλωση, συνήθως σημαίνει ένα φυσίγγιο και η μακρινή απόσταση είναι 1.000 μέτρα ή και παραπάνω. Στα καθήκοντα του ελευθέρου σκοπευτή είναι και η συλλογή πάσης φύσεως πληροφοριών για τον ίδιο και για αναφορά στους ανωτέρους του.
Δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον «σκοπευτή ακριβείας» (Sharpshooter) της αστυνομίας αλλά και τον «ειδικό σκοπευτή» (Designated Marksman)(κατά το νατοϊκό και διεθνή όρο), αφού η βασική τους διαφορά είναι ότι οι μεν ελεύθεροι σκοπευτές δίνουν μεγάλη έμφαση στην παραλλαγή (καμουφλάζ) και στην απόκρυψη και χτυπούν συγκεκριμένους στόχους σε μεσαία και μεγάλα βεληνεκή, οι δε σκοπευτές ακριβείας δεν χρησιμοποιούν παραλλαγή (καμουφλάζ), δρουν ως μέλη ομάδας και χτυπούν στόχους ευκαιρίας σε μικρά και μεσαία βεληνεκή, παρέχοντας υποστήριξη σε στρατιώτες πεζικού κατά την διεξαγωγή μιας μάχης.
Εκπαίδευση
Οι ελεύθεροι σκοπευτές που θα δράσουν σε πεδίο μάχης μπορούν να εκπαιδευτούν κατάλληλα μόνο αν πληρούν τις κατάλληλες σωματικές και πνευματικές προϋποθέσεις.
