Γρανάτης
Οι γρανάτες (αγγλικά: garnet) είναι ομάδα πυριτικών ορυκτών με γενική χημική σύσταση
A3B2(SiO4)3, όπου:Α = ασβέστιο, σίδηρος, μαγνήσιο, μαγγάνιο
Β = αργίλιο, σίδηρος, χρώμιο, μαγγάνιοενώ σε περισσότερο σπάνιες παραλλαγές μπορεί να είναι τιτάνιο, βανάδιο, ζιρκόνιο και πυρίτιο.
Το όνομα γρανάτης προέρχεται από τη λατινική λέξη "grantum", η οποία αποδίδεται ως «ρόδι». Η ονομασία αποδόθηκε λόγω της ομοιότητας των κρυστάλλων με τους σπόρους του καρπού τόσο σε σχήμα όσο και σε χρώμα. Παλαιότερη ονομασία τους (κατά την αρχαιότητα) ήταν «ανθράκιον», όρος που χαρακτήριζε όλα τα ερυθρού χρώματος ορυκτά.
Μολονότι η ευρεία αντίληψη είναι ότι όλοι οι γρανάτες είναι κόκκινοι, αυτό δεν αληθεύει. Τα περισσότερα μέλη έχουν πράγματι ως χρώμα αποχρώσεις του ερυθρού, ωστόσο παρατηρούνται όλα τα χρώματα (με εξαίρεση το μπλε), ενώ ο ουβαροβίτης είναι κατά κύριο λόγο σμαραγδοπράσινος.
Οι γρανάτες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
Πυραλσπίτες:
Πυρωπό
Αλμανδίνης
Σπεσσαρτίνης (Σπεσσάρτινος)
Ουγρανδίτες
Ουβαροβίτης
Γροσσουλάριος
ΑνδραδίτηςΤα ονόματα των κατηγοριών προέρχονται από τα δύο πρώτα γράμματα των μελών τους Λιγότερο γνωστά (και διαδεδομένα) μέλη των γρανατών είναι τα εξής:
Κνορρινγκίτης (Knorringite, Mg3Cr2Si3O12)
Καλντερίτης (Calderite, (Mn,Ca)3(Fe3+,Al)2Si3O12)
Ματζορίτης (Majorite, Mg3(Fe,Al,Si)2Si3O12)
Γκολντμανίτης (Goldmanite, Ca3(V,Al,Fe3+)Si3O12)
Κιμζεΐτης (Kimzeyite, Ca3(Zr,Ti)2(Si,Al,Fe3+)Si3O12)
Μοριμοτοΐτης (Morimotoite, Ca3TiFe3+Si3O12)
Σορλομίτης (Schorlomite, Ca3(Fe3+,Ti)2(Si,Ti)3O12)
Χιμπσίτης (Hibschite, Ca3Al2(SiO4)3 - x(OH)4x (με x από 0,2 ως 1,5))
Κατοΐτης (Katoite, Ca3Al2(SiO4)3 - x(OH)4x (με x από 1,5 ως 3))Οι γρανάτες προέρχονται κατά κύριο λόγο από μεταμορφωμένα πετρώματα, (γνευσίους σχιστολίθους και μεταμορφωμένους εξ επαφής ασβεστολιθικούς σχηματισμούς (skarn)), απαντούν, ωστόσο, και σε αρκετά μαγματογενή. Εξαλλοιώνονται προς τάλκη, χλωρίτες, σερπεντίνη και ασβεστίτη.
Παραγενέσεις και λοιπές ιδιότητες, καθώς και εμφανίσεις στα επιμέρους λήμματα.
Ανευρίσκονται σχεδόν παντού στον κόσμο. Στην Ελλάδα απαντώνται στα νησιά Σύρο, Σέριφο, Σίκινο, Μήλο, στο πέτρωμα σκαρν της Νισύρου και στο ορυχείο «Μαδέμ Λάκκος» των μεταλλείων Κασσάνδρας, την Αλιστράτη Σερρών και τις περιοχές «Κιμμέρια» και «Λευκόπετρα» της Ξάνθης.
Λόγω της υψηλής σκληρότητάς τους χρησιμοποιούνται κυρίως ως λειαντικά μέσα. Οι πολύ διαυγείς και έγχρωμες ποικιλίες χρησιμοποιήθηκαν από την αρχαιότητα στην κοσμηματοποιία, ενώ είναι και αντικείμενο συλλογής από συλλέκτες ορυκτών.
