Αποκρυφισμός - online παζλ

Αποκρυφισμός

Ο αποκρυφισμός είναι ένα συστηματικό σώμα γνώσης αποτελούμενο από θεωρία, πρακτική και τελετουργικές συνταγές, στηριζόμενο συνήθως σε ιεραρχικά μεταφυσικά συστήματα τα οποία προβλέπουν κάποια άυλη, πνευματική σφαίρα ύπαρξης και υπεραισθητές δυνάμεις. Στις εν λόγω πρακτικές συγκαταλέγονται η μαγγανεία, η μαγεία και η αλχημεία, συνήθως με στόχο τη χειραγώγηση των υπεραισθητών αυτών δυνάμεων. Ο αποκρυφισμός συνίσταται όχι σε μία ενιαία κοσμοαντίληψη μα σε ένα πλέγμα σχετιζόμενων θεωριών και πρακτικών, οι οποίες μπορούν να αναχθούν στη μεσογειακή θρησκευτική παράδοση της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής, καθώς και της ύστερης Αρχαιότητας.

Σύμφωνα με τον Nicholas Goodrick-Clarke ο αποκρυφισμός (από τον λατινικό όρο οccult ή occultus, που σημαίνει το κρυμμένο, το μυστικό) προσδιορίζει τον δυτικό εσωτερισμό και αφορά μια επεξεργασμένη, μακραίωνη διανοητική και πρακτική παράδοση όπου συγχωνεύθηκαν στοιχεία του γνωστικισμού, του ερμητισμού, του νεοπλατωνισμού και της Καμπάλα. Ο αποκρυφισμός συνδυάζει τη συστηματικότητα μιας συμπαγούς μεταφυσικής θεώρησης, την επιστημονική αναζήτηση της γνώσης (χωρίς όμως την αξιοποίηση της επιστημονικής μεθόδου) και μία προσπάθεια ελέγχου της φύσης η οποία ανάγεται στον σαμανισμό, ενώ διαθέτει και θρησκευτικά χαρακτηριστικά παρεχόμενα κυρίως από τη μυστικιστική διάσταση των θρησκειών.

Θρησκευτικοί κύκλοι χρησιμοποιούν τον όρο ευρύτερα, αναφερόμενοι σε κάθε θρησκευτικού τύπου αναζήτηση εκτός των αποδεκτών ορίων των οργανωμένων θρησκειών. Κατά τον Μεσαίωνα, η ποινή για όποιον ασκούσε αποκρυφιστικές πρακτικές ήταν ο θάνατος σε δημόσια θέα, συνήθως πάνω στην πυρά ή αργός θάνατος σύμφωνα με την απόφαση της Ιεράς Εξέτασης. Ωστόσο, ο αποκρυφισμός αναβίωσε σε ευρωπαϊκούς κύκλους διανοούμενων κατά την Αναγέννηση, μέσω του αναγεννησιακού νεοπλατωνισμού και ερμητισμού και με θρυλούμενες ομάδες όπως οι Ροδόσταυροι. Παρόμοια αναβίωση συνέβη κατά τον 19ο αιώνα, στο πλαίσιο της συγκρότησης μίας αντιθετικιστικής και αντινεωτερικής τάσης μεταξύ των συντηρητικών ομάδων του δυτικού πληθυσμού (κυρίως από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις).

Τα αποκρυφιστικά κείμενα δεν πρέπει να συγχέονται με τα απόκρυφα, θρησκευτικούς τόμους οι οποίοι δεν συγκαταλέχθηκαν τελικά στον Κανόνα κάποιας οργανωμένης, επίσημης θρησκείας (π.χ. απόκρυφα Ευαγγέλια στον χριστιανισμό). Παραδείγματα αρχαίων αποκρυφιστικών κειμένων τα οποία επιβιώνουν στις μέρες μας είναι η ερμητική φιλολογία και τα λεγόμενα γριμόρια, χειρόγραφα μάγων-ιερέων και αλχημιστών.

Η σύγχρονη επιστήμη θεωρεί τον αποκρυφισμό μυθοπλασία, τις δοξασίες του ατεκμηρίωτες και τις πρακτικές όψεις του ως ψευδοεπιστήμη.