Een karikatuur is een humoristische voorstelling van een persoon, een situatie of bijvoorbeeld gedrag, waarbij de meest kenmerkende trekken sterk worden overdreven. Ze kunnen zowel ter amusement of ter belediging zijn bedoeld. Karikaturen worden vaak met cartoons geassocieerd, maar komen ook in het poppenspel en het theater en als typetjes voor. Een satire of hekeldicht is er een voorbeeld van, het is een kunstvorm waarbij op humoristische wijze maatschappijkritiek wordt gegeven.
Geschiedenis van de karikatuur
Al in de Oudheid werden karikaturen getekend, meestal als artistieke creatie en een enkele keren ook als politieke of maatschappelijke boodschap. In de Renaissance zocht Leonardo da Vinci misvormde mensen op om hen te kunnen tekenen en hun groteske trekken weer te geven. Het schilderij De kruisdraging, tot voor kort aan Jheronimus Bosch toegeschreven, is een vroeg voorbeeld van karikatuurtekenen. In beide gevallen zijn de karikaturale hoofden echter nog redelijk realistisch getekend en bevinden ze zich op de grens van de totale karikatuur.
In de tweede helft van de 18e eeuw en vroege 19e eeuw werd karikaturen tekenen populair, mede dankzij de ruime verspreiding van goedkope kranten en weekbladen. Cartoonisten beeldden toen politici op satirische wijze af.
