Rijzadels worden gemaakt van leder of kunstleder. Onderdelen ervan kunnen gemaakt zijn van hout, kunststof en metaal. Een zadel voor het transporteren van lasten op de rug van een pakdier wordt een 'pakzadel' genoemd. Een schoftzadel of schoftstuk is een verstevigd tuigdeel met lijnogen op de rug van een tuigpaard.
Vaste onderdelen van een rijzadel zijn:
de zadelboom (het frame dat de vorm bepaalt) bestaat uit het kopijzer/ headplate en veren (ijzeren versterking) en een houten (berkengelamineerde) of kunststof boom;
de zadelkussens zijn gevuld met: wol, synthetische wol, foam, vilt, lucht of een combinatie van voornoemde materialen en worden onder de zadelboom bevestigd door draad en/of nieten/nagels;
de zadelnagels verbinden de boom met het kopijzer en de metalen versterking (veren);
de zitting van het zadel is afhankelijk van anatomie van ruiter/amazone en gebruik vlak, diep, breed, smal, zacht of stevig. De lepel is de naam voor het achterste gedeelte van de zitting;
het tussenkanaal van de kussens/ ruimte tussen de kussens moet voldoende ruimte geven voor de wervels inclusief doornuitsteeksels;
de stijgbeugelhaken (met omklapbare veiligheidspallen) zitten afhankelijk van de anatomie van de ruiter verder naar voor of naar achter voor de ideale zit om de perfecte balans op de as van het paard te vinden;
de singelstoten zijn korte riemen of lange riemen om de singel te bevestigen;
de zweetbladen liggen over de singelstoten en gespen van de singel;
de kniewrongen geven steun aan de knieën van de ruiter.Bijbehorende losse onderdelen zijn:
de singel (buikriem);
de twee beugelriemen zijn in lengte verstelbaar;
twee stijgbeugels van metaal of kunststof;
een sjabrak, een flexibel dek onder het zadel.
Zadels bestaan om enerzijds het rijden te vergemakkelijken en de ruiter comfortabeler te laten zitten, anderzijds beschermen ze het rijdier tijdens het rijden door het gewicht van de berijder gelijkmatig te verdelen. Het is dan ook noodzakelijk dat een zadel goed past op de rug.
Meestal legt men eerst een klein stuk deken of een vilten of dekje (sjabrak) onder het zadel.
