Een vuurtoren of lichttoren is een toren die werd gebouwd in de buurt van kliffen, of direct erop, zeestraten, ingangen van zeearmen en havens om 's nachts en bij stormweer schepen te waarschuwen voor de kliffen of doorgang, oorspronkelijk met behulp van een open vuur en later door middel van spiegels, lenzen en een lamp.
Ook havens of havengeulen hebben soms een of meer vuurtorens die de toegang aangeven en vaak een lichtlijn vormen.
Langs de Nederlandse kust staan elf grote vuurtorens (zogenaamde A-posten) en vier kleinere (B-posten). Bovendien bevinden zich nog vijf torens aan de oevers van het IJsselmeer. Dergelijke vuurtorens zijn de feitelijke opvolgers van de zogenoemde vuurpannen en vuurboeten of vuurbaken. Daarin of daarop brandden open vuren.
Geschiedenis
Het oudste voorbeeld is de vuurtoren van Alexandrië (de Pharos), een van de zeven wereldwonderen van de oudheid. Op deze toren werd in de oudheid hout verbrand (vandaar de naam 'vuurtoren') en het bouwwerk deed voornamelijk dienst als dagmerk: de opstijgende rook vergrootte de zichtbaarheid van het baken. Na een bestaan van ongeveer 1600 jaar is deze toren - die voorbeeld is geweest van alle andere - verdwenen.
In sommige talen is het woord voor een vuurtoren (en zelfs voor de koplamp van een voertuig) afkomstig van de Pharos: Spaans en Italiaans faro, Frans phare, Roemeens far, Grieks fáros.
