Vrijwilligerswerk
Vrijwilligerswerk kent geen eenduidige definitie. Wel kan er gezegd worden dat vrijwilligerswerk vier componenten bevat, zijnde:
het geheel van activiteiten die op vrijwillige basis worden uitgevoerd,
zonder financiële vergoeding (buiten eventuele onkostenvergoedingen),
in georganiseerd verband,
en met een maatschappelijk doel en voor anderen, hetzij individuen, groepen of de samenleving in haar geheel (maar zonder familieband, zie hiervoor mantelzorg).Vrijwilligerswerk wordt steeds belangrijker in de samenleving. Mensen maken zich verdienstelijk met de zorg om de ander, de zorg om het milieu, inzet voor hulpbehoevenden, bescherming van monumenten, vredesactivisme of hulp aan mensen die illegaal in een land verblijven.
Vrijwilligers concentreren zich op hulpvragen die moeilijk of beter niet geprofessionaliseerd worden. (die luisterbereidheid en/of maatschappelijke betrokkenheid vergen) of op allerhande bestuurs-, organisatie- en vergadertaken in het verenigingsleven.
Sinds de industriële revolutie is het begrip 'arbeid' of 'werk' sterk verengd naar 'betaalde arbeid'. Vormen van niet-betaalde arbeid schoven naar de achtergrond of werden uitgesloten: vrijwilligerswerk, huishoudelijke arbeid, niet-marktgerichte en/of niet-winstgevende arbeid, en alle onofficieel betaalde arbeid of werk.
Aan het einde van de twintigste eeuw is vrijwilligerswerk weer opgewaardeerd, weliswaar meer als een economisch verantwoord alternatief dan als een uitdrukking van gemeenschaps- en burgerzin. Zo worden vrijwilligers in de hulpverlening ingeschakeld als goedkope ervaringsdeskundigen die de cliënt vanuit hun persoon benaderen.
Maar vrijwilligers buigen ook de nadelen van de verzorgingsstaat om tot iets wat hen sterker maakt. Waar het eerder de gewoonte was iets voor de medemens te betekenen, kan dit nu bezien worden als een prestatie waar men trots op is.
Zo zien mensen met een handicap of chronische ziekte het vrijwilligerswerk als een reïntegratie in het arbeidscircuit of een opstap daarnaartoe. Psychiatrische cliënten kunnen via stapsgewijs en begeleid vrijwilligerswerk de lange weg terug aanvatten. Ook mensen die na een ongeval lange tijd inactief zijn geweest, kunnen geactiveerd worden via vrijwilligerswerk.
