Rio de Janeiro (Portugese uitspraak: [ˈʁi.u dʒi ʒaˈnejɾu]), São Sebastião do Rio de Janeiro of kortweg Rio is een Braziliaanse gemeente en de hoofdstad van de gelijknamige deelstaat in het zuidoosten van het land. De stad ligt aan een wijde baai, de Baai van Guanabara, en was tot 1960 de hoofdstad van Brazilië. Het is met meer dan zes miljoen inwoners de tweede grootste stad van het land. Met de agglomeratie erbij komt het inwonertal op meer dan twaalf miljoen. De inwoners van Rio worden Carioca's genoemd.
Rio staat bekend als de stad van de samba en de bossanova en is beroemd om zijn drukbezochte stranden, zoals Copacabana en Ipanema; het reusachtige standbeeld Christus de Verlosser, dat staat op de 710 meter hoge Corcovadoberg; de Suikerbroodberg met zijn kabelbaan; en het uitbundige gevierde carnaval, dat jaarlijks wordt bezocht door duizenden toeristen. Een deel van de stad staat sinds 2012 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO onder de titel Rio de Janeiro: Cariocalandschappen tussen de bergen en de zee. De stad is de thuishaven van vier voetbalclubs die op het hoogste niveau uitkomen. Het Maracanã is een van de grootste voetbalstadions ter wereld.
Rio is ook bekend vanwege de vele sloppenwijken, favela's genaamd, waar veel criminaliteit heerst.
