pedaal - online puzzels
Een pedaal (van het Latijnse pes, tweede naamval pedis) is een onderdeel van een voorwerp, een machine of een instrument dat dient om met een beweging van de voet die machine of dat instrument te bedienen. Bij een mechanische bediening wordt de beweging omgezet in een beweging van een ander onderdeel ervan. Bij een elektrische bediening wordt de beweging omgezet in een elektrische stroom. De bediening kan digitaal zijn (aan of uit, start of stop) of analoog, waarbij een bepaald regelbereik wordt geboden.
De vorm en plaats van een pedaal is vaak zo gekozen dat de bediening hiervan met een voet ergonomisch verloopt. De meeste mechanische pedalen beschikken over een 'vrije slag': wanneer men het pedaal indrukt is er een kleine speling in afstand tussen het moment van indrukken en het moment van werking.
Soms zegt men 'voetpedaal', wat een contaminatie is.
Pedaal is een onzijdig woord (het pedaal) maar er wordt ook wel van de pedaal gesproken.Voorbeelden zijn:
Aandrijving
Het pedaal van een motorloze (trap)naaimachine
Het pedaal van een fiets, ook wel trapper genoemd
De windpedalen van een harmonium of orgel
Musiceren
Het pedaal van een pijporgel, elektronisch orgel of beiaard: de rij toetsen die met de voeten worden bediend, waarmee meestal de laagste registers worden bespeeld.
De pedalen van een harmonium waarmee de musicus de blaasbalgen bedient. Bij een orgel geschiedde dat vanouds door een helper (de orgeltrapper of calcant), tegenwoordig door een machine.