In de scheikunde is een metaal een scheikundig element uit een van de volgende reeksen in het periodiek systeem der elementen:
Alkalimetalen
Aardalkalimetalen
Overgangsmetalen
HoofdgroepmetalenIn het periodiek systeem bevinden deze elementen zich alle links van de semi-metalen, of metalloïden. De metalloïden liggen op een diagonale lijn, van boor (B) tot astaat (At).
In de materiaalkunde worden daarnaast ook metaalmengsels, met name intermetallische verbindingen en legeringen, als metaal aangeduid. Metalen zijn dan alle materialen met, in vaste of vloeibare vorm, de volgende vier karakteristieke stofeigenschappen:
hoge elektrische geleiding, die afneemt met toenemende temperatuur;
De belangrijkste metallische stofeigenschap is hun kleine elektronegativiteit. Door deze kleine elektronegativiteit binden de in een kristalrooster gerangschikte metaalatomen hun elektronen niet sterk aan de atoomkern. Het kristalrooster van metalen bestaat daardoor uit positief geladen ionen met geleidingselektronen die er los tussen bewegen. Dit verklaart de elektrische geleidbaarheid van metalen. Doordat ze gemakkelijk elektronen afstaan zijn metalen sterke reductoren: in redoxreacties staan metaalatomen hun vrije elektronen af aan oxidatoren, waarbij een zout gevormd wordt.
