De mis (veelal Heilige Mis of H. Mis; Heilig Misoffer, eucharistieviering, soms ook Goddelijke Liturgie) is de viering van het sacrament van de eucharistie in de Katholieke Kerk, de Oud-Katholieke Kerken, de Oosters-Orthodoxie en (soms) de Lutherse Kerk en Anglicaanse Gemeenschap.
De mis is volgens de katholieke leer de onbloedige offerande van het Nieuw Verbond, waarin het lichaam en het bloed van Christus, onder de gedaanten van brood en wijn, door de priester aan het altaar aan God worden opgedragen en het offer van het kruis zodoende wordt hernieuwd.
De Oud-Katholieke Kerk heeft hier een gedifferentieerde visie op.
Etymologie
Het woord 'mis' komt van het woord missa, een Latijns woord voor 'wegzending', en verwijst naar de woorden van de priester of diaken tegen het einde van de liturgie: Ite Missa Est ("Gaat het is de heenzending" of "Gaat, het offer is voltrokken").
Liturgie van de mis
De Kerk in het Westen gebruikt in de liturgie meestal de Latijnse ritus, in de Kerk van het Oosten is de Oosterse liturgie het meest gebruikelijk.
Lange tijd werd de mis in het westerse christendom enkel in het Latijn opgedragen en gezongen volgens de Tridentijnse ritus, zo genoemd naar het Concilie van Trente dat Paus Pius V ertoe zette de bestaande liturgie vast te leggen. In 1970 kwam een nieuwe liturgie in gebruik, de Novus Ordo Missae, die geïntroduceerd werd onder paus Paulus VI. Om pastorale redenen werd het na het Tweede Vaticaans Concilie ook toegestaan de mis in zijn geheel of gedeeltelijk op te dragen in de landstaal van de gelovigen. Vele parochies hebben dit sinds de tweede helft van de jaren 1960 toegepast. Heden ten dage komen heel uitzonderlijk zelfs zogenaamde 'dialectmissen' voor. Het Tweede Vaticaans Concilie bevestigde tegelijkertijd het Latijn als de taal van de westerse liturgie en het is een wijdverbreid misverstand dat het Latijn zou zijn afgeschaft.
