Het feodalisme of de feodaliteit (van het Latijnse feudum of "leen") is in politieke zin het leenstelsel dat in Europa bestond van de Val van het West-Romeinse Rijk (circa 500) tot in de nieuwe tijd (circa 1500). Grond werd in dit stelsel door leenheren toebedeeld aan hun leenmannen, in ruil voor een verplichting van persoonlijke trouw, militaire bijstand en belastinginkomsten. De term ontstond als féodalité onder de Franse Verlichtingsdenkers (Montesquieu, Voltaire) en had oorspronkelijk een negatieve bijklank van onderdanigheid en droit divin.
In navolging van Karl Marx wordt feodalisme ook gebruikt als aanduiding voor de economische organisatie van het middeleeuwse Europa; het is dan de fase in de economische geschiedenis die voorafging aan het kapitalisme, gekenmerkt door het stelsel van horigheid, lage productiviteit en een verdeling van overschotten tussen heer en horige langs vooropgezette lijnen (in plaats van via het marktmechanisme).
Er wordt wel een conceptueel onderscheid gemaakt tussen feodaliteit als politiek-juridisch stelsel en feodalisme als productiewijze, maar de noties zijn nauw met elkaar verbonden.
Inleiding
Aanvankelijk werden de lenen door de koning aan aanzienlijken - vooral uit het leger - voor een bepaalde tijd in bruikleen afgestaan. De leenman beloofde aan de koning onder ede (foedus) het gebied in zijn naam te regeren en hem bij te staan in geval van oorlog. De band tussen leenman en leenheer was tweezijdig: ze verzekerden zich van wederzijdse steun, trouw en zelfs zelfopoffering. Dat deze ideale, romantische ridderlijkheid volstrekt niet met de realiteit overeenkwam, deed er weinig toe.
Er bestond een uitgebreid gewoonterecht dat de rechten en plichten van de leenheer (de vorst) en de leenman (de persoon die een gebied in beheer ontving) regelde.
Copyright 2024 puzzlefactory.com Alle rechten voorbehouden.
