Dystopie is een (denkbeeldige) samenleving met louter akelige kenmerken waarin men beslist niet zou willen leven. Een dystopie is daarmee het tegenovergestelde van een utopie die juist een bijzonder aangename samenleving voorstelt.
Dystopie in fictie
Dystopie is een vaak terugkerend onderwerp in fictie. De auteur biedt daarmee een beeld van de toekomst zoals die er volgens hem of haar, uit zou zien onder bepaalde omstandigheden of (politieke) regimes en/of probeert mensen te waarschuwen tegen het door hem geschetste beeld. Enkele populaire dystopische onderwerpen zijn:
een maatschappij onder een totalitaire staat, waarbij geen individuele vrijheid of persoonlijke levenssfeer wordt toegestaan
een samenleving die gecontroleerd wordt door robots of computers
verhalen over de ondergang van wereldse koninkrijken
een maatschappij waarin alles en iedereen identiek is en waar kunstuitingen en emoties verboden zijn
een maatschappij waar mensen slechts dienen als voedsel of als orgaandonoren
een wereld waar de mensheid (bijna) is uitgestorven na een kernoorlog, ziekte of andere ramp (zie ook: Apocalyptische en post-apocalyptische fictie)Het woord is afgeleid van het Griekse: δυσ-, "slecht, hard", en het Griekse: τόπος, "plaats, landschap".
Het tegendeel van de dystopie, de utopie, is juist een gewenste toekomst die onbereikbaar schijnt of blijkt.
Dystopische boeken
Levende steden van Philip Reeve
Ready Player One van Ernest Cline
1984 van George Orwell
A Clockwork Orange van Anthony Burgess
Blokken van Ferdinand Bordewijk
Brave New World van Aldous Huxley
Corpus Delicti: Een proces van Juli Zeh
De dag der dagen van Ira Levin
Fahrenheit 451 van Ray Bradbury
Het verhaal van de dienstmaagd van Margaret Atwood
Lord of the Flies van William Golding
Het reservaat van Ward Ruyslinck
Het proces van Franz Kafka
Kinderen van Moeder Aarde van Thea Beckman
On the Beach van Nevil Shute
Wij van Jevgeni Zamjatin
De Hongerspelen van Suzanne Collins
Inwijding van Veronica Roth
De Cirkel van Dave Eggers
Labyrintrenner-trilogie van James Dashner
Na de klap van Trinus Riemersma
Parijs in de twintigste eeuw van Jules Verne
Player Piano van Kurt Vonnegut
Onderworpen van Michel Houellebecq
Aan gene zijde van Alfred Kubin
The Giver van Lois Lowry
Tony, Nelly en ik van Lin Gnu
Cloud inc. van Rob Hart
Dystopische films
1984 van Michael Radford
In Time van Andrew Niccol
Gattaca van Andrew Niccol
A Clockwork Orange van Stanley Kubrick
Escape from New York van John Carpenter
Idiocracy van Mike Judge
Children of Men van Alfonso Cuarón
Metropolis van Fritz Lang
Minority Report van Steven Spielberg
Soylent Green van Richard Fleischer
Brazil van Terry Gilliam
Dr.
