Dementie (zie onder voor de uitspraak) is een verzamelnaam voor aandoeningen die gekenmerkt worden door combinaties van meervoudige stoornissen in verstandelijke vermogens (waaronder het geheugen), stemming en gedrag. Dementie komt voor bij klinische syndromen die door verschillende hersenziekten worden veroorzaakt.
De specifieke kenmerken van de verschillende combinaties worden bepaald door de aard, lokalisatie en ernst van de afwijkingen in de hersenen.
Symptomen en kenmerken
Bij dementie worden de symptomen onderverdeeld in eerste en tweede orde symptomen.
Symptomen van de eerste orde
De benaming symptomen van de eerste orde wordt gebruikt voor de symptomen die zich meestal als eerste bij alle vormen van dementie openbaren:
geheugenstoornissen
desoriëntatie in tijd, plaats en persoon
ten minste een van de volgende vijf aandoeningen: afasie, agnosie, apraxie of een stoornis in de executieve functies of de aandacht.
Symptomen van de tweede orde
De benaming symptomen van de tweede orde wordt gebruikt voor de overige symptomen die zich kunnen voordoen:
persevereren (continu hetzelfde herhalen in praten of bewegen)
confabuleren (fantasieverhalen om de 'lege' plekken op te vullen)
verzamelzucht
achterdocht
decorumverlies (normvervaging)
stemmingsstoornissen
hallucinaties
denkstoornissen
gedragsstoornissen
persoonlijkheidsveranderingen
verwijzingen naar het verleden (nostalgisch gevoel opwekken)
Dementie en leeftijd
Dementie openbaart zich vooral op latere leeftijd. Naarmate mensen ouder worden, neemt dus ook de kans toe dat ze met een bepaalde vorm van dementie te maken krijgen. Aangezien het percentage ouderen in de bevolking van westerse landen toeneemt, krijgen steeds meer mensen met deze aandoening te maken. Omdat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen, komt bij hen dementie ook vaker voor dan bij mannen. Te verwachten is dat als gevolg van de vergrijzing de prevalentie van dementie in de komende 20 jaar met 45% zal toenemen.
