Een altaar (van het Latijn altus = hoog) is een tafel uit hout of steen waar rituele handelingen worden verricht, zoals het brengen van offers aan geesten en goden resp. aan God. Offertafel, outaar en outer zijn synoniemen voor altaar.
Etymologie
De herkomst van het woord altaar is onzeker. Het woord werd vanuit het Latijn ingevoerd als alternatief voor inheemse (Germaanse) woorden.Naar de laatste inzichten van onderanderen Van der Sijs is altaar waarschijnlijk niet verwant aan het Latijnse woord voor hoog (altus). In een eerdere publicatie uit 1997 werd dit nog juist wel aannemelijk geacht.De verwantschap met "adolere" (verbranden) is waarschijnlijker, mits adolēre uit het Proto-Indo-Europeese *ad-aleio is ontstaan. De uitgang -aria is dan mogelijk door dissimilatie uit -alia tot stand gekomen. De synoniemen outer en autaar zijn streektaal, en ontstonden onder invloed van een klankverandering die typisch is voor het Nederlands.
Grieken en Romeinen
Noordse religies van Europa
In de periode voor de kerstening, en ook nog een tijd daarna, was in de religie van de Kelten en Germanen een altaar in gebruik dat hörgr werd genoemd. Het was meestal met een boomheiligdom of nemeton verbonden, maar kon ook alleen ergens voor een bepaalde gelegenheid op een hoogte worden opgetrokken.
